نیکوزیا پایتخت قبرس شمالی است که به عنوان مهمترین شهر این کشور شناخته میشود. با ما همراه باشید تا دیدنیترین مکانهای این شهر را به شما معرفی کنیم.
نیکوزیای شمالی که در زبان ترکی به آن لفکوشا (Lefkosa) هم گفته میشود، پایتخت کشور قبرس شمالی است. نیکوزیا (Nicosia) به عنوان تنها پایتخت جهان شناخته میشود که به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است. بخش شمالی به عنوان پایتخت قبرس شمالی شناخته میشود و بخش جنوبی یا یونانی هم پایتخت قبرس جنوبی است. شهر لفکوشا را میتوان مهمترین شهر در جزیره قبرس نامید که از لحاظ تاریخی هم اهمیت فوقالعادهای دارد. این شهر دارای مکانهای دیدنی و تفریحی زیادی است که در این مقاله به معرفی آنها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با مکانهای دیدنی شهر نیکوزیا در قبرس شمالی آشنا شویم.
شاید جالب باشد که بدانید که نام نیکوزیا ریشه در حدود 2250 سال پیش دارد. در آن زمان به این شهر لدرا میگفتند که در زبان لاتین بهصورت Ledra یا Ledrae نوشته میشود. سپس این نام بهتدریج تغییر شکل پیدا کرد و به Lefkotheon تبدیل شد. در دوران بیزانسی هم این اسم به Lefkon تغییر یافت که معنای آن «بیشه محبوب» بود.
این شهر از سال 1192 میلادی به عنوان مقر اصلی حکمرانی پادشاهان قبرس شناخته شده و از قرن هفدهم میلادی هم به طور رسمی، پایتخت این کشور بوده است. البته در یک دوره تاریخی کوتاه که از سال 1489 میلادی آغاز شد، قبرس توسط ونیزیها به اشغال درآمد و پایتخت آن از نیکوزیا به شهرهای دیگر منتقل شد. اما در سال 1571 که ترکها قبرس را تصرف کردند، یک بار دیگر نیکوزیا به عنوان پایتخت اصلی این کشور انتخاب گردید. در دوران حکومت ونیزیها در قبرس، شهر نیکوزیا هم پیشرفتهای زیادی داشت و ساختوسازهای وسیعی در آن انجام شد. ونیزیها دورتادور شهر را دیوار کشیدند و در نقاط مختلف آن قلعههای عظیم سنگی با دیوارها و دروازههای بزرگ ساختند. طبق تخمینی که وجود دارد، دیوارهای دور شهر نیکوزیا حدود سه و نیم مایل طول دارند و در امتداد آنها یازده برج و سه دروازه بزرگ ساخته شده است. یکی از این دروازهها که تا به امروز هم پابرجا مانده و ارزش تاریخی پیدا کرده، دروازه فاماگوستا (Famagusta Gate) است.
در دوران حکومت عثمانیها هم شهر نیکوزیا رونق زیادی داشت. این موضوع را میتوان از بناهای باستانی مانند مسجد سلیمیه (Selimiye Mosque)، ساختمان بدستان (Bedestan)، مسجد عرب احمد (Arab Ahmat Mosque) و همچنین مسافرخانه هان کبیر (Great Han Inn) که برخی از آنها دارای معماری گاتیک هستند، بهخوبی متوجه شد.
شهر نیکوزیا به عنوان پایتخت جزیره قبرس در حال حاضر حدود 150 هزار نفر جمعیت دارد و همانطور که گفتیم به دو بخش شمالی (ترکی) و جنوبی (یونانی) تقسیم شده است. این دو بخش با یک خط فرضی که به آن «خط سبز» گفته میشود از یکدیگر جدا شدهاند.
همانطور که گفتیم، هدف اصلی ما از نگارش این مقاله، آشنایی با مکانهای باستانی و دیدنی کشور قبرس شمالی است. پس در ادامه با ما همراه باشید تا تعدادی از این مکانها را بهطور کامل بشناسیم:
مسجد عرب احمد که به آن Arap Ahmet نیز گفته میشود، مشهورترین مسجدی است که ترکهای مسلمان در شهر نیکوزیا بنا کردهاند. این مسجد هم مانند خیلی از مساجد دیگر در کنار یک کلیسای قدیمی مسیحیان بنا شده است. کف این مسجد با سنگ مرمر سفید پوشیده شده و در آن 25 قبر قدیمی که روی آنها نوشتهها و نگارههای باستانی به چشم میخورند، وجود دارند. نام این مسجد از روی یکی از فرماندهان ترک که نقش مهمی در فتح جزیره قبرس داشت، انتخاب شده است. معماری مسجد عرب احمد شباهت و نزدیکی زیادی به سایر مساجد باستانی ساخته شده به دست ترکها دارد.
این ساختمان در قرن دوازدهم میلادی و به عنوان یک کلیسای بیزانسی ساخته شد. در ابتدا با نام کلیسای سن نیکولاس شناخته میشد، اما بعدها نام آن تغییر پیدا کرد. در دورههای تاریخی مختلف، تغییراتی روی این بنا اعمال گردید و بخشهایی به آن اضافه شدند. همچنین کاربردهای آن در دورههای مختلف تغییر پیدا کرد. مثلا در دوره عثمانیها، از این ساختمان به عنوان انبار و همچنین یک بازار بزرگ برای منسوجات و پارچهها استفاده میشد. یکی از نکات جالب درباره این بنا، شباهت معماری ورودی شمالی آن به ورودی کلیسای سن سوفیا یا همان مسجد سلیمیه است.
درویش پاشا یک عمارت تاریخی در نیکوزیا است که امروزه به عنوان موزه مردم نگاری شناخته میشود. این عمارت دو طبقه زمانی متعلق به یک فرد ثروتمند ترک تبار به نام درویش پاشا بوده که اولین رونامه قبرس به زبان ترکی را نیز او منتشر کرده است. این ساختمان که یکی از بهترین نمونههای معماری عثمانی در قبرس شمالی است، در سال 1801 ساخته شد و یک بار هم در سال 1869 مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. طبقه پایین این عمارت از سنگ ساخته شده و طبقه دوم آن خشتی است. عمارت درویش پاشا دارای دو درب ورودی است که در گذشته یکی از آنها برای مردان و دیگری برای زنان استفاده میشد.
بزرگترین کاروانسرا در جزیره قبرس که با نام Great Inn شناخته میشود، یکی از مشهورترین ساختمانهای این کشور نیز هست. این کاروانسرا توسط عثمانیها در سال 1572 ساخته شده و به آن بیوک هان (Buyuk Han) نیز گفته میشود. معماری این بنا به گونهای است که اتاقهای متعدد در گرداگرد آن قرار گرفتهاند و همگی مشرف به یک محوطه یا حیاط مرکزی هستند. در وسط حیاط نیز یک سازه گنبدی شکل سنگی ساخته شده که به عنوان نمازخانه یا مسجد از آن استفاده میشد. اتاقهای اطراف محوطه نیز در دو طبقه ساخته شدهاند که از طبقه پایین برای مغازهها، دفاتر و انبارها استفاده میشد و در اتاقهای بالایی هم تختهایی برای استراحت مسافران قرار داشت.
مسجد İplik Pazarı که اکنون در خیابانی به همین نام در نیکوزیای شمالی واقع شده است، یکی از مکانهای تاریخی مهم این شهر است. این مسجد دارای یکی از معدود منارههایی است که کلاهک کاملا سنگی دارند. مسجد İplik Pazarı در مرکز بازاری قرار گرفته که شغل اصلی بیشتر ساکنین آن، نخریسی است. نام مسجد نیز که به معنای بازار نخ است، به همین موضوع اشاره دارد. گفته میشود که این مسجد در قرن نوزدهم میلادی توسط یکی از افراد نزدیک به حکومت قبرس ساخته شده است.
بعد از کلیسای سن سوفیا، مسجد حیدرپاشا را میتوان مهمترین بنای باستانی به جا مانده از دوران لوزینیان در نیکوزیا نامید. حتی برخی از باستانشناسان، این مسجد را برجستهترین ساختمان با معماری گاتیک در سرتاسر جزیره قبرس نامیدهاند. این مسجد که در گذشته با نام کلیسای سن کاترین شناخته میشد، در قرن چهاردهم میلادی بنا شده و در زمان حکومت عثمانیها از کلیسا به مسجد تغییر کاربری پیدا کرده است. پنجرههای کشیده و باریک این مسجد، ظاهر خاصی به آن بخشیدهاند و همانطور که گفتیم، کاملا حال وهوای گاتیک دارند.
دروازه کایرنیا که در منطقه گیرنه واقع شده، یکی از سه دروازه بزرگی است که برای عبور از دیوارهای دور شهر ساخته شدهاند. این دروازه در گذشته یکی از نقاط مهم برای ورود و خروج به جزیره بوده و در حال حاضر به یکی از نقاط گردشگری در گیرنه تبدیل شده است. ترکها در سال 1821 این دروازه را بازسازی کردند و یک سازه گنبدی در بالای آن ساختند. در بخشی از بالای دروازه هم سه آیه از قرآن نقش بسته که مربوط به دوران حکومت ترکها میشود. در جلوی دروازه دو توپ جنگی قدیمی دیده میشوند که انگلیسیها از آنها برای مقابله با حمله ناپلئون استفاده میکردند. بعدها این توپها به دست ترکها افتادند و از آنها برای دفاع از شهر استفاده میکردند.
موزه Lapidary که در طرف شرقی مسجد سلیمیه واقع شده، یک ساختمان با معماری ونیزی است که ساخت آن به قرن پانزدهم میلادی برمیگردد. در این موزه میتوانید آثار سنگی از قرون وسطا تا به امروز را مشاهده کنید. انواع جواهرات، ستونهای سنگی، سنگهای مقبره و … در این موزه به نمایش گذاشته شدهاند. پنجره زیبایی که روبهروی درب ورودی این موزه قرار گرفته، قدمت بالایی دارد و از میدان معروف آتاتورک در نیکوزیای شمالی به این موزه انتقال داده شده است.
این موزه کوچک در نزدیکی دروازه کایرنیا قرار گرفته و به واسطه شش گنبد سفید رنگی که دارد کاملا قابل تشخیص است. این موزه از اوایل قرن هفدهم میلادی که ساخته شد، با همین نام شناخته میشود. این موزه دقیقا در محلی واقع شده که فرقه صوفی تحت رهبری مولانا، شاعر بزرگ ایرانی آغاز به کار کردند. این فرقه دارای مراسم خاصی بودند که تا سال 1930 هم این مراسم برگزار میشد، اما پس از آن متوقف شد. زمینی که اعضای فرقه در آن به رقص عارفانه میپرداختند هنوز هم وجود دارد. در این موزه میتوان وسایل مختلفی مانند سازها و لباسهایی که هنگام رقص میپوشیدند را مشاهده کرد.
در سال 1567 قبل از آنکه عثمانیها به قبرس حمله کنند، ونیزیها تصمیم گرفتند تا دیوار قدیمی را که دور شهر نیکوزیا کشیده شده بود بازسازی نمایند تا از این طریق بتوانند از شهر محافظت کنند. این دیوار بیش از سه مایل طول دارد و برای مراقبت از آن، یازده برج ساخته شده است. همچنین سه دروازه برای ورود به داخل شهر در نظر گرفته شده که تنها راههای عبور از دیوار بودند. ونیزیها برای ساخت این دیوار تصمیم گرفتند تا تمام خانهها، قلعهها، صومعهها و کلیساهای بیرون از محوطه دیوار را خراب کنند تا از سنگ و مصالح آنها برای ساخت دیوار استفاده نمایند.
این مسجد تقریبا در مرکز شهر نیکوزیا واقع شده است. مسجد کاخ که در ابتدا یک کلیسای لاتین بود، در دهه 1890 میلادی وضعیت مناسبی نداشت و به همین دلیل در سال 1902 توسط علی پاشا مورد بازسازی قرار گرفت. ساختمان این مسجد تا حد زیادی از معماری عربی الگو گرفته و دارای سقف چوبی است. در سال 1962 حوزچه این مسجد بهطور ناگهانی فرو ریخت و در زیر آن یک سنگ قبر باستانی از جنس مرمر با نوشتههای یونانی کشف شد که به نظر میرسید مربوط به دوران بیزانسی باشد. در حال حاضر از مسجد کاخ به عنوان تالار عروسی استفاده میشود.
این کتابخانه توسط سلطان محمود دوم، پادشان عثمانی در سال 1829 بنا شد. از نظر موقعیت مکانی در نزدیکی ورودی شرقی مسجد سلیمیه واقع شده و دارای یک اتاق بزرگ با سقف گنبدی و همچنین یک سرسرای وسیع است. مانند مسجد عرب احمد، کتابخانه سلطان محمود نیز یکی از مثالهای برجسته از معماری مساجد و مدارس دوران عثمانیهاست. در این کتابخانه بیش از 1700 جلد کتاب قدیمی نگهداری میشوند که در بین آنها یک قرآن دستنویس نیز وجود داد. سایر کتابها نیز ارزش باستانی زیادی دارند و به زبانهای ترکی، عربی و فارسی نوشته شدهاند.
در میدان آتاتورک شهر نیکوزیا یک ستون سنگی گرانیتی قرار دارد که ونیزیها آن را در سال 1550 میلادی بنا کردهاند. عثمانیها پس از تصاحب قبرس، این ستون را از جای خود برداشتند و آن در را محوطه مسجد کاخ قرار دادند. سپس انگلیسیها در سال 1915 ستون ونیزی را در جایی که امروز قرار دارد، بنا کردند. این ستون از سنگ گرانیت خاکستری ساخته شده که از معبد سالامیس در یونان به اینجا آورده شده است. نشانهای شش خانواده ایتالیایی در پای ستون دیده میشوند و یک کره بزرگ از جنس مس نیز در بالای آن قرار گرفته که بعدها اضافه شده است.
نیکوزیای شمالی به عنوان پایتخت رسمی کشور قبرس شمالی شناخته میشود و از لحاظ تاریخی، یک شهر مهم به شمار میرود. این شهر دارای مکانهای تاریخی و دیدنی زیادی است که در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره کردیم. چنانچه قصد دارید به این کشور زیبا و خوش آب و هوا سفر کنید و تعطیلات خود را در آنجا بگذرانید، پیشنهاد میکنیم در برنامه خودتان، سر زدن و بازدید از این مکانها را نیز داشته باشید. اگر هم قصد سرمایهگذاری و خرید ملک در قبرس شمالی را دارید، میتوانید از طریق شمارههای درج شده در همین وبسایت، با کارشناسان ما در گروه آرتان تماس بگیرید.